Als faculteiten veel geld overhouden, moet dat niet op de plank blijven liggen maar geïnvesteerd worden in onderwijs en onderzoek. Dat vindt het College van Bestuur van Tilburg University. Het overweegt maatregelen om groeiende overschotten af te romen.

Het CvB gooit het balletje op in de laatste financiële voortgangsrapportage (Marap-4). Daarin valt te lezen dat de universiteit dit jaar geld overhoudt. Naar het zich laat aanzien valt het exploitatieresultaat voor de universiteit 5,7 miljoen euro hoger uit dan de ruim twee ton die het CvB heeft begroot. De faculteiten hebben naar verwachting een gezamenlijk overschot van 2,8 miljoen euro. Die plus bracht het College er al toe om de faculteiten TiSEM, TSB, TLS en TSH te vragen nog dit jaar elk een half miljoen euro te investeren in het onderwijs en dan met name in ‘handen aan het bord’.

Maximaal 3 procent
Dat incidentele verzoek krijgt naar verwachting een beleidsmatig vervolg. Het CvB wil vermijden dat het beeld ontstaat dat geld voor onderwijs en onderzoek ‘op de plank blijft liggen’. Het speelt daarom met het idee om groeiende overschotten af te romen bij faculteiten en diensten om, zoals bestuursvoorzitter Koen Becking desgevraagd toelicht, ‘te bewerkstelligen dat het beleid ook daadwerkelijk wordt geëffectueerd’. De grens wordt getrokken bij drie procent van de exploitatielasten. Hou je als afdeling meer over dan gaan de extra middelen naar de algemene bedrijfsreserve, zo overweegt het CvB.

“Geen bovenmatige reserves aanhouden en dat geld investeren in onderwijs en onderzoek, dat idee wordt breed gedeeld”

Goed plan? Het beleidsvoornemen van het CvB is al eens aan de decanen voorgehouden en die kunnen zich in de gedachte wel vinden, zegt decaan Lex Meijdam van TiSEM. “Geen bovenmatige reserves aanhouden en dat geld investeren in onderwijs en onderzoek, dat idee wordt breed gedeeld. Het is wel de vraag wat bovenmatig is en of dat automatisch moet gebeuren. Ik neem aan dat daar nog wel over gesproken gaat worden.”

Kanttekening
Decaan Willem Drees van TSH zegt: “Ik ben het eens met de gedachte dat we de reserve bescheiden moeten houden, en er geen behoefte is aan systematische overschotten, al moet je wel iets achter de hand houden voor tegenvallers.” Daarbij stelt hij dat het door onvoorziene uitgaven, meevallers of ontwikkelingen als reorganisaties nog niet zo eenvoudig is om precies te sturen binnen een kalenderjaar. Soms worden uitgaven naar een volgend (begrotings)jaar getild, bijvoorbeeld bij het vervullen van vacatures. Zo kun je met rede een behoorlijke reserve opbouwen die in feite een uitgestelde investering of uitgave is.

TSH is een van de faculteiten die dit jaar zo goed boert dat ze meer geld overhoudt dan drie procent van de exploitatielasten, de bandbreedte die het CvB voor ogen heeft. Volgens de voortgangsrapportage komt TSH op 4,6 procent uit. Bij nieuw beleid zou TSH automatisch geld kunnen zien verdwijnen naar de algemene bedrijfsreserve. Hoewel Drees de gedachte van bescheiden reserves toejuicht, plaatst hij hier toch een kanttekening: “Automatismen kunnen leiden tot onwenselijk gedrag, zoals het snel wegwerken van een overschot door het doen van minder zinvolle uitgaven, terwijl meer beheerst beleid door doorschuiven naar een volgend jaar tot een veel zinvollere besteding zou kunnen leiden.”

Begroting blijft taakstellend
Het CvB is niet zo bevreesd voor het versneld wegwerken van overschotten om maar binnen de bandbreedte te blijven. Becking: “De begroting is en blijft taakstellend.” Toch zal een en ander afhangen van de wijze waarop de afroomregeling wordt opgetuigd. Er moet ruimte blijven voor overleg, zegt Meijdam, waarbij onder meer wordt geanalyseerd waarom de reserves zijn gestegen. “Anders gaan faculteiten anticiperen op die drie procent.”

Drees wijst er bovendien op dat het beleid met betrekking tot het gebruik van reserves dit jaar al is verruimd: “Dat biedt ons de mogelijkheid om de komende jaren meer dan twee miljoen euro te investeren in de opbouw van University College Tilburg. Daarnaast gaan we ook substantieel geld uit de reserve benutten in het kader van de Philip Eijlander Fellowships, om extra posities te scheppen voor gevorderde vrouwelijke wetenschappers. Bovendien willen we investeren in data science en in het Cobbenhagen Center.”

Dit bericht verscheen op Univers online