Trump jaagt landbouw VS schrik aan

Het besluit van Amerika’s nieuwe president Donald Trump om de VS terug te trekken uit het vrijhandelsakkoord TPP, valt de landbouw in Amerika rauw op het dak. Het perspectief op een miljardenimpuls voor de sector is met één pennenstreek verdwenen. Maar er is meer dat zorgelijk stemt.

Nog in de eerste dagen van zijn presidentschap trekt Donald Trump Amerika terug uit de Trans Pacific Partnership, het vrijhandelsakkoord van 12 landen rondom de Stille Oceaan. Daarmee lost de nieuwe president ook deze verkiezingsbelofte in; TPP zou ten koste gaan van banen in de Verenigde Staten en dat zint de nieuwe president niet, want vanaf de eerste dag dat Trump in het Witte Huis zetelt, geldt: ‘America first’.

De landbouw in de Verenigde Staten was er op zijn zachtst gezegd niet gelukkig mee. Volgens berekeningen van de American Farm Bureau Federation zou TPP een injectie van jaarlijks 4,4 miljard dollar geven aan het landbouwinkomen. De agrarische export zou met 5,3 miljard dollar toenemen naar de landen die participeren in TPP.

Die impulsen zouden een steun in de rug zijn voor boeren die in 2016 het gemiddelde netto-inkomen voor het derde achtereenvolgende jaar hebben zien dalen. Deze keer met 17,2 procent, aldus cijfers van het Amerikaanse minister van landbouw USDA.

Nadat de tariefvrije toegang tot 500 miljoen consumenten in de 11 TPP-landen rondom de Stille Oceaan als wenkend perspectief met één theatrale handtekening in The Oval Office was komen te vervallen, was de agrarische sector er als de kippen bij om de protectionistische Trump te wijzen op het belang dat de sector heeft bij vrijhandel.

Zippy Duvall van de Farm Bureau Federation schreef in reactie op het besluit van Trump: “De Amerikaanse landbouw is vrijwel altijd winnaar als met handelsovereenkomsten belemmeringen worden weggenomen voor de export van Amerikaanse gewassen en veeteelt.”

De National Milk Producers Federation (NMPF) en de US Dairy Export Council (USDEC) zeiden in een reactie dat terugtrekking uit TPP niet moet betekenen dat de groeiende Aziatische markt verboden terrein wordt voor Amerikaanse zuivelproducten.

Voorzitter Jim Mulhern van de NMPF drong er bij Trump op aan om initiatieven te ontplooien om de toegang tot Aziatische landen te verbeteren: “Onze concurrenten hebben met succes handelsovereenkomsten gesloten in de afgelopen jaren. Als we niet onze eigen initiatieven voortzetten brengt dit de landbouwsector in een nadelige concurrentiepositie.”

Matt McKnight van USDEC erkende dat TPP ‘verre van perfect’ was, maar stelde ook dat het akkoord gunstig was voor de zuivelsector. Niet alleen omdat de deal toegang bood tot nieuwe markten met het afbouwen van im- en exportheffingen, maar ook omdat ze, zo betoogde McKnight, voorzag in handelsbevorderende maatregelen met betrekking tot sanitaire en fytosanitaire standaarden en geografische aanduidingen van producten.

Niet alleen het annuleren van de TPP-overeenkomst baart de landbouw zorgen, ook de plannen die Trump heeft met de North American Free Trade Agreement (NAFTA) zorgen voor onrust. Dit akkoord uit 1992 betreft een vrijhandelsovereenkomst tussen de Verenigde Staten, Mexico en Canada. Ook dit akkoord kost banen, zo stelde Trump in zijn verkiezingscampagne.

In een gezamenlijke brief met bijna 140 andere organisaties en bedrijven uit de agrarische sector en voedingsindustrie drukken de zuivelorganisaties NMPF en USDEC Trump op het hart bij een eventuele heronderhandeling over het NAFTA-akkoord de landbouw bij de besprekingen te betrekken. En daar voegen ze alvast aan toe dat de markttoegang en de behaalde voordelen door NAFTA behouden moeten blijven voor de landbouw. “De intraregionale handel in voeding en landbouwproducten is nu op enkele uitzonderingen na vrij van tarieven en importquota en dat helpt boeren en de voedingsindustrie om de export te vergroten.”

Volgens NMPF en USDEC voerde de zuivelsector in de VS in 2016 voor 1,2 miljard dollar uit naar Mexico en daarmee is het land de belangrijkste buitenlandse afzetmarkt voor de Amerikaanse zuivelsector. Gezien de vijandige houding die Trump aan de dag legt tegen Mexico over immigratie en handel, is er reden tot zorg over het perspectief van de zuivelexport naar het land aan de zuidgrens van de VS.

Ook aan de noordgrens heeft de zuivelsector problemen. Canada neemt maatregelen om de fors toegenomen import van Amerikaanse melkeiwit aan banden te leggen. Dat beleid kost de zuivelsector in de VS duizenden banen, met name in de grensstaten Wisconsin en New York, schrijven de International Dairy Foods Association, National Milk Producers Federation en U.S. Dairy Export Council in een brief aan Trump. Ze vragen de president in geweer te komen tegen het protectionistische beleid van de Canadese regering die de afgeschermde zuivelmarkt in eigen land in stand wil houden.

* * *

Wekt China TPP weer tot leven?

Met het besluit van president Trump om Amerika terug te trekken uit TPP is de deal dood, zei de Canadese minister van internationale handel Chrystia Freeland. De bewindsvrouw baseerde haar uitspraak op de voorwaarden die aan het akkoord zijn gekoppeld.

Zo moet de overeenkomst door minstens 6 van de 12 landen geratificeerd worden die gezamenlijk 85 procent van het gezamenlijke bruto binnenlands product van de deelnemende landen vertegenwoordigen. Amerika alleen al vertegenwoordigt 60 procent van het gezamenlijke bbp.

TPP is een vrijhandelsakkoord tussen twaalf landen, te weten de Verenigde Staten, Canada, Japan, Mexico, Peru, Australië, Nieuw-Zeeland, Brunei, Singapore, Vietnam, Maleisië en Chili. Het akkoord dat onder meer voorziet in de afbouw van 18.000 importtarieven moest nog geratificeerd worden door de parlementen van de deelnemende landen.

Australië, Canada, Nieuw-Zeeland, Mexico en Japan, hebben openlijk beleden niet gelukkig te zijn met Trumps besluit. Ze willen het verdrag behouden. Australië reikte daarom al snel de hand naar China, het Aziatische land dat door de regisseur van het pact, Amerika, zorgvuldig buiten de onderhandelingen was gehouden. Australische premier Malcolm Turnbull suggereerde dat China ‘de nieuwste aanwinst van TPP’ kan worden.

De Chinezen reageerden niet afwijzend. “We staan klaar om alternatieve vrijhandelszones versneld op poten te zetten,” reageerde een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken.

Maar het is de vraag of daarmee TPP weer tot leven kan worden gebracht. China heeft zijn eigen vrijhandelsproject APEC met 21 lidstaten in de Aziatische Pacifistische regio.

* * *

Immigratiebeleid bedreigt melkveehouderij

De plannen van president Trump om illegale immigranten het land uit te zetten gaat de landbouw in de VS hard treffen. In de sector zijn veel illegale immigranten werkzaam.

De federale overheid schat dat de helft van de arbeiders op landbouwbedrijven illegale immigranten zijn. In de landbouw wordt gesteld dat dat percentage veel hoger is. Met name op melkveebedrijven zijn veel immigranten werkzaam, veelal uit Mexico. Zij werken in de melkput voor vaak lage vergoedingen.

De American Farm Bureau heeft bepleit de immigratieregels te hervormen, zodat met flexibele visavoorwaarden voorzien kan worden in de behoefte aan arbeidskrachten op landbouwbedrijven.

Lees ook:
Zuiveldeal TPP stemt weinig landen tevreden
Zuivelsector Canada zucht onder vrijhandel