India moet meer melk produceren

De zuivelsector in India staat onder druk. De consumptie in eigen land groeit hard, Rusland klopt op de deur voor kaas, Coca Cola overweegt zuiveldrank Vio te introduceren en zuivelcoöperatie Amul bouwt tien melkverwerkingsfabrieken. In het land waar de meeste melk ter wereld wordt geproduceerd, moet de productie verder omhoog. En dat gaat niet alleen over meer melk maar ook over de ontwikkeling van het platteland.  

Als de Russen aan je deur kloppen met de vraag of ze met name kaas kunnen afnemen, dan zeg je toch al gauw ja. India niet. De Indiërs stemmen vooralsnog niet in met de voorwaarden die de Russen stellen.

Rusland wil alleen zaken doen met Indiase zuivelondernemingen met eigen melkvee (1.000 koeien), zodat ze garanties hebben dat de verwerkte melk van vee komt dat vrij is van ziektes. Aan die voorwaarde voldoen volgens de Russen maar twee bedrijven, Parag Milk Foods en Schreiber Dynamix Diaries, het zuivelbedrijf dat sinds 2004 voor 51 procent in handen is van de Amerikaanse kaasproducent Schreiber Foods.

Vooralsnog stemt India niet in met het Russische protocol, het land wil eerst proberen de Russen ervan te overtuigen dat zuivel van andere producenten ook voldoet aan de Russische standaarden en vrij is van ziekteverwekkende bacteriën en verontreinigde stoffen.

75 miljoen melkveehouders
Een belangrijke oorzaak voor het geschil met de Russen is te vinden in de structuur van de melkveehouderij in India, het land dat te boek staat als het grootste melkproducerende land ter wereld. Kenmerk van de Indiase melkveehouderij is productie door de massa. Het land telt 75 miljoen melkveehouders, aldus de FAO.

Miljoenen kleine melkveehouders hebben zich verenigd in coöperaties, veelal per dorp. De melk die ze dagelijks in kleine volumes lokaal afleveren in emmer of melkbus wordt opgehaald en verwerkt door 170 coöperatieve melkverwerkers en 15 zogeheten coöperatieve milk marketing federaties, waarvan de Indiase zuivelcoöperatie Gujarat Co-operatieve Milk Marketing Federation (GCMMF), producent van Amul, de bekendste is.

Deze miljoenen melkveehouders produceren veel melk, in het seizoen 2014/15 143,5 miljoen ton, aldus onderzoek- en analysebureau BMI Research. In diezelfde periode exporteerde het land 66.424 ton zuivel, vooral naar landen in de eigen regio. Die cijfers maken duidelijk dat het gat tussen productie en export groot is en India als grootste melkproducent ter wereld een kleine speler is op de wereldzuivelmarkt.

Twijfel over de kwaliteit
De genoemde Russische voorbehouden bij de kaasimport maken duidelijk waarom; er is internationaal twijfel over de kwaliteit van de Indiase melk en zuivel en de borging daarvan. Wil India de enorme exportpotentie van de zuivelsector gaan benutten, dan moet, zo zeggen analisten, de sector gaan voldoen aan de internationale eisen van instanties als OIE en WTO op het gebied van hygiëne, gezondheidsstatus van het vee en kwaliteit van het voer.

Maar de noodzaak om over grens te kijken is niet zo groot, want die vele miljoenen tonnen melk worden met gemak afgezet op de binnenlandse markt met 1,2 miljard consumenten. De voorspelling is dat de binnenlandse melkconsumptie jaarlijks zal toenemen met ruim 4,4 procent, die van boter zelfs nog iets meer: 5,3 procent, aldus BMI Research. Die aanhoudende stijging schrijft het bureau toe aan hogere inkomens, bevolkingsgroei en modernisering van de retail.

Daarbij zal de vraag naar zuivelproducten met hogere toegevoegde waarde sterk groeien, aldus BMI research. Een gevolg van de groeiende middenklasse die nieuwe producten wil proberen.

‘National Dairy Plan’
Om de productie gelijk tred te laten houden met de groeiende vraag, versterkt de overheid met het ‘National Dairy Plan’ de melkveehouderij. Daarbij ligt in de eerste fase het accent op verbetering van de productie per koe en buffel. Voorts wil de overheid de toegang van de melkveehouderij tot de georganiseerde melkverwerking naar een hoger plan brengen door het inkoopsysteem op dorpsniveau te verbeteren.

Maar belangrijk element in het beleid is ook dat er meer ruimte komt voor investeringen van private ondernemingen in de coöperatief opgezette melkveehouderij. En de sterk groeiende zuivelconsumptie in het land met ruim 1,2 miljard inwoners is een wenkend perspectief, zo blijkt uit de investeringen die op gang komen. Nestlé dat al decennia actief is in het land (zie kader) verwierf in 2013 een aandeel van 26 procent in Indocon Agro and Allied Activities. De Franse zuivelonderneming Lactalis werd in 2014 actief in India door de overname van Tirumala Milk Poducts, de tweede melkproducent van het land. Danone introduceerde in hetzelfde jaar een aantal nieuwe zuivelproducten zoals kwark en yoghurt.

Coca Cola
Voor dit jaar zouden PepsiCo en Coca Cola plannen hebben om de zuivelmarkt in India te betreden. Coca Cola, die vorig jaar met Fairlife in Amerika een premium melkproduct introduceerde, wil naar verluidt de drank Vio, melk met sodawater, op de markt brengen in India. De frisdrankgigant wil op die manier inhaken op de trend dat consumenten overstappen van frisdrank op meer gezondere dranken. Vio zou in de Indiase schappen komen te liggen zonder koolzuur.

Maar ook Indiase concerns als Hatsun, Heritage, Dynamix en Reliance investeren in de zuivel om in te kunnen spelen op de trends van groei. En van de coöperaties gaat Amul-producent GCMMF zijn productiecapaciteit en distributienetwerk uitbreiden en verbeteren.

In het begin vorig jaar gespresenteerde vijfjarenplan staat dat Amul verwacht in vijf jaar ruim € 740 miljoen te gaan investeren in tien melkverwerkingsfabrieken. De focus ligt daarbij op de thuismarkt in India, waar de coöperatie nog altijd een forse afzetgroei weet te realiseren.

In de komende achttien maanden wil de coöperatie twee nieuwe melkpoederfabrieken in gebruik nemen, met elk een productiecapaciteit van 150 ton melkpoeder per dag, zo verklaarde managing director RS Sodhi eind vorig jaar tegenover persbureau PTI. Daarmee komt de totale productiecapaciteit van Amul op ongeveer 1.000 ton poeder per dag. Als de nieuwe fabrieken klaar zijn, zijn dat de grootste melkpoederfabrieken in het land, aldus Sodhi.

* * *

Zuivel twistappel in vrijhandeloverleg

India en Europa praten weer over een vrijhandelsovereenkomst. De gesprekken over de EU-India Free Trade Agreement begonnen in 2007, maar zijn een aantal jaren geleden gestrand. Dit jaar worden de besprekingen hervat.

Een van de knelpunten is het verzet van India tegen verlaging van de importtarieven voor zuivel. The European Dairy Association (EDA) en de EU dairy trade association (Eucolait) pleiten ervoor om de tarieven terug te brengen naar nul. De Indiase regering wil die tarieven overeind houden om de zuivelsector, een belangrijke bron van inkomen en ontwikkeling op het platteland, te beschermen. Grootschalige import van goedkope zuivel uit de Europese Unie zou flinke impact hebben op de sector in India.

* * *

FAO: Nestlé geeft goede voorbeeld

‘s Werelds grootste zuivelproducent Nestlé is al sinds 1912 actief (handel) in India. De zuivelproducent opende in Moga in Punjab, de kleinste staat van India, zijn eerste fabriek. Dat was in 1961. Nu verwerkt het bedrijf dagelijks zo’n 1,2 miljoen liter melk per dag van zo’n 100.000 boeren in Punjab. Het maakt in Moga onder meer melkpoeder, gecondenseerde melk, yoghurt en karnemelk.

Het bedrijf is al jaren actief om de melkveehouders te helpen de productie en de kwaliteit van de melk te verbeteren. Afgaande op de cijfers lijkt dat te lukken, de productie per koe en ook per buffel is in Punjab bijna drie keer hoger dan het landelijk gemiddelde.

Dat alles blijkt uit een rapport van de FAO die de prestaties van Nestlé India vorig jaar heeft geanalyseerd. De voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties heeft de  prestaties met het oog op ‘de liberalisering van de sector’ onder de loep genomen om te bepalen in hoeverre een private onderneming kan bijdragen aan de ontwikkeling van een door kleine boeren gedomineerde coöperatieve melkveehouderij in een opkomende economie als India.

De conclusie van de FAO: Nestlé is er in geslaagd om de aanvoer van kwalitatief goede melk zeker te stellen én bij te dragen aan modernisering van de melkveehouderij in Punjab door veel te investeren in boer en infrastructuur, waarbij het accent ligt op hygiëne, kwaliteit, beschikbaarheid en goed management. Concreet betekent dat advies en training in de verzorging van het vee, een gemakkelijk toegankelijk innamesysteem van melk, kwalitatief goed en betaalbaar voer, gezondheid- en fokservices, beschikbaarheid van medicijnen en vaccins en toegang tot kredietverstrekkers.

De melkveehouders die aan Nestlé leveren, produceren dagelijks gemiddeld 10,7 liter per dag. Dat is aanmerkelijk meer dan het gemiddelde van 2,5 liter melk die coöperaties per dag aangeleverd krijgen per boer. De cijfers vertellen, aldus de FAO, dat de boeren die aan Nestlé leveren hun bedrijven meer mechaniseren en opschalen, wat leidt tot betere winstgevendheid. Daarbij moet wel worden aangetekend dat coöperaties tot doel hebben om zo veel mogelijk boeren te bereiken.