Klanten Deutsche Bank krijgen het er benauwd van

Het spel is op de wagen. De Deutsche Bank kondigt een versoepeling aan van de voorwaarden waaronder klanten kunnen vertrekken. Ze schrijft: geen boeterente. Ze wil: passende oplossingen die aansluiten bij de individuele feiten en omstandigheden van iedere klant. Maar de vraag is: wat gebeurt er aan de onderhandelingstafel?

LTO Nederland zegt dat het de goede kant op gaat. “Het lijkt erop dat onderhandelingen naar tevredenheid verlopen,” zegt woordvoerder Jack Luiten. Harm Wiegersma van de Nederlandse Melkvee Vakbond ziet een versoepeling in de opstelling van de bank. “Maar we zijn er nog lang niet.”

Op haar website deed de bank onlangs nog een keer haar ‘heroriëntatie op de strategie’ uit de doeken. Op 30 november van dit jaar beëindigt ze haar retailactiviteiten in Nederland. Kantoren worden gesloten of samengevoegd, medewerkers moeten vertrekken. En boeren, mkb’ers en binnenschippers, jaren geleden overgenomen van ABN Amro, dienen om te zien naar een andere financier.

Aan klanten die voortijdig een lening willen beëindigen brengt ze alleen de ‘breakfunding costs’ in rekening. Dat zijn de kosten die de bank moet maken om geld op de kapitaalmarkt aan te trekken om de lening te kunnen verstrekken. Dat lijkt een handreiking, want eerder verklaarde DB-directeur Kees Hoving aan de media dat boeterentes niet zouden worden kwijtgescholden.

Toch hoort Wiegersma nog verhalen over forse bedragen die boeren moeten betalen als ze weg willen. “Ik adviseer: als je een hoge boete moet betalen, blijf dan zitten. De bank wil van je af, dus die zal moeten bewegen.”

Passende oplossing

Dat aan de onderhandelingstafel niet altijd de door de Deutsche Bank beloofde ‘passende oplossing’ wordt gevonden, blijkt ook uit het feit dat al een aantal knelgevallen aan de raad van bestuur van de Deutsche Bank ter herbeoordeling is voorgelegd. Volgens de bank zijn ze ‘naar ieders tevredenheid’ besproken en behandeld door het bestuur. Verder wil de bank geen toelichting geven. LTO, die net als andere brancheorganisaties de herbeoordeling heeft afgedwongen, heeft de resultaten nog niet op een rij. In juni maakt ze de balans op.

Financieel adviseur Peter Hutten schetst een grimmiger beeld. Hij heeft al met een kort geding gedreigd en een advocaat in stelling gebracht om de bank tot reactie te bewegen. Hutten noemt het besluit om alleen breakfunding costs in rekening te brengen ‘een leuk gebaar’, maar meer ook niet. “Dat komt volgens het rekenvoorbeeld op hun website uit op 85 procent van de kosten. Dat is een aalmoes. Als je onderhandelt krijg je die 15 procent er ook wel af. Als de bank zegt: we rekenen 50 procent van de kosten, dán maakt ze een stevig gebaar.”

Klanten die te maken krijgen met ‘breakfunding costs’ zijn in feite al onderweg naar een andere bank. Ze stappen met hun hele pakket aan financiering over en willen voortijdig hun leningen aflossen. Hoeveel klanten dat zijn blijft onduidelijk. De Deutsche Bank zwijgt op dit punt. ABN, Rabo en ING, de banken die DB-klanten overnemen, geven ook geen cijfers. De Rabobank vertelt wel dat de boeren en tuinders met gezonde bedrijven al zijn overgestapt. En dat zijn er veel, aldus de bank.

De boeren die gaan, moeten zich goed voorbereiden op de onderhandelingen, zegt juriste Marianne Adema. Ze kunnen te maken krijgen met hogere financieringslasten. Maar ook hebben ze soms ingewikkelde financieringsconstructies. Ze noemt de renteswap, een derivaat om renterisico’s af te dekken. Ooit aangeboden als alternatief voor vaste rente met alleen maar voordelen, maar nu bij een overgang een vreselijk obstakel waar een redelijk lopend bedrijf aan onderdoor kan gaan, aldus Adema, die tientallen DB-klanten bijstaat.

Zwaard van Damocles

Boeren die voor een nieuwe lening naar een andere financier gaan, maar met hun bestaande kredieten bij de Deutsche bank blijven totdat deze aflopen, krijgen te maken met extra kosten, waarschuwt Adema. En boeren die niet weg kunnen omdat andere banken ze niet willen financieren, zien het zwaard van Damocles verschijnen.

Hutten schat deze groep op 200 tot 400 boeren. Het zijn ondernemers die tijdelijk financieel moeilijk zitten door een ziekte in het vee of een misoogst, boeren die een forse overwaarde hebben op hun bedrijf en nog een beperkt aantal jaren willen boeren zonder af te lossen of ondernemers die net een bedrijf hebben overgenomen en op de drempel staan om fors te investeren.

Ze zitten in een lastig parket. De Deutsche Bank wil hun leningen, als deze zijn afgelopen, tijdelijk voortzetten tegen marktconforme prijzen. Dat ziet de bank als haar zorgplicht, waarop ze door minister van financien Dijsselbloem is aangesproken. Maar hoe lang is tijdelijk? ‘In de regel zal dit drie of zes maanden tot maximaal een jaar zijn. In uitzonderingsgevallen kan het langer duren,’ reageert woordvoerster Saskia Huuskes van de bank.

Een jaar respijt om een andere financier te vinden, dat zet druk op de ketel. Boeren krijgen het er benauwd van, maar ondernemers uit andere sectoren ook. De binnenvaartschippers bijvoorbeeld. De Deutsche Bank heeft er 101 als klant, zegt Erik van Toor van de BinnenvaartBrancheUnie. “Voor hen is het zo goed als onmogelijk om over te stappen. Het gaat zo slecht in de sector, geen bank wil ze hebben.” Datzelfde geldt voor ondernemers in de detailhandel en de bouw, vertelt Rob Wolthuis van MKB-Nederland. “Het baart ons zorgen.” Hij heeft het over 4.000 DB-klanten.

Dit artikel is geplaatst in Boerderij Vandaag